“Xướng ca vô loài” là một cụm từ mang nhiều tầng ý nghĩa, xuất phát từ những định kiến xã hội về nghề nghiệp của những người làm nghệ thuật hát xướng, đặc biệt trong bối cảnh phong kiến Việt Nam. Cụm từ này được coi là một cách miệt thị dành cho những người ca sĩ hay nghệ sĩ biểu diễn, họ bị xem như không có giá trị nhân phẩm. Từ “xướng” nghĩa là ngâm hoặc hát, còn “vô loài” ám chỉ việc không thuộc về bất kỳ loại hình nào trong xã hội . Chính vì vậy, những cá nhân hành nghề xướng ca không chỉ bị xem nhẹ mà còn bị đánh giá thấp, không có chỗ đứng trong các cấu trúc xã hội truyền thống. Hãy cùng 007win.cash tìm hiểu qua bài viết sau. Lý giải xem xướng ca vô loài nghĩa là gì ?
Xướng ca vô loài nghĩa là gì?
Những hệ lụy xã hội của quan niệm này
Sự khinh rẻ này đã bắt nguồn từ tư duy phong kiến, nơi mà thứ bậc xã hội rất rõ ràng, và các nghề nghiệp được phân loại theo giá trị mà chúng mang lại cho xã hội. Nghệ thuật, đặc biệt là âm nhạc, thường không được coi trọng bằng các nghề cao quý như quan lại hay thương nhân . Điều này khiến cho những người làm nghề ca hát, vốn là những người phải mang đến niềm vui và sự giải trí cho cộng đồng, lại trở thành đối tượng bị xã hội xem thường, tương tự như chức phận của “thằng mõ” – người gõ mõ dạo trong đám tang, phải sống dựa vào sự tủi nhục và khinh miệt .
Đánh giá và phản biện đối với văn hóa phong kiến
Tượng trưng cho một thời đại mà khả năng sáng tạo và nghệ thuật bị chìm lấp bởi các chuẩn mực lỗi thời, “xướng ca vô loài” thậm chí còn dẫn đến việc hình thành những áp lực tâm lý nặng nề cho những người nghệ sĩ sau này. Bên cạnh việc ruồng bỏ cái đẹp và tài năng, đây còn là dấu hiệu cho thấy sự thiếu hụt của một nền văn hóa toàn diện tại thời điểm ấy, khi mà nghệ thuật không được nhìn nhận như một phần thiết yếu của đời sống tinh thần. Những học giả như Lê Văn Đức đã chỉ ra rằng, con nhà ca hát bị xem là kẻ không được liệt vào hạng nào trong xã hội cả, chính điều này đã tạo nên một vòng tròn khép kín của sự phản ánh và chịu đựng .
Tầm quan trọng hiện tại và bài học cho thế hệ sau
Ngày nay, quan niệm về “xướng ca vô loài” vẫn còn ảnh hưởng, nhưng với sự chuyển mình không ngừng của xã hội hiện đại, đặc biệt là với sự bùng nổ của các nền tảng truyền thông xã hội, nhiều người nghệ sĩ đã và đang từng bước khẳng định vị thế và giá trị của mình. Sự công nhận này không chỉ làm nổi bật tài năng, mà còn là một cuộc chiến chống lại các định kiến cổ hủ. Việc sử dụng nghệ thuật để thể hiện bản thân và xây dựng những cộng đồng nghệ sĩ vững mạnh có thể thiên biến vạn hoá những định nghĩa cổ xưa, biến khinh rẻ thành tôn kính và nghệ thuật thực sự trở thành một phần không thể thiếu của đời sống xã hội.
Như vậy, từ gros-nét vấn đề, nó không chỉ đơn thuần là câu chuyện về việc ca hát, mà còn là về nhân quyền, giá trị con người và sức mạnh của nghệ thuật – những thứ luôn cần được bảo vệ và nâng niu trong mọi xã hội.
